รัชกาลที่ 4

พระราชประวัติ

พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และสมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์ ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2351 เป็นพระอนุชาร่วมพระชนกชนนีกับพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระปรีชาสามารถรอบด้าน ทั้งทางภาษา ดนตรี วิทยาการ และการทหาร

ก่อนขึ้นครองราชย์

เมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์ พระองค์ทรงได้รับการศึกษาวิทยาการทั้งของไทยและตะวันตก โดยเฉพาะด้านภาษาอังกฤษและการต่อเรือ ทรงโปรดเครื่องกลกลไกต่าง ๆ และมีความสามารถในการประดิษฐ์คิดค้นสิ่งใหม่ ๆ พระองค์เป็นที่รู้จักของชาวต่างประเทศ โดยเฉพาะหมอบรัดเลย์ มิชชันนารีชาวอเมริกัน ผู้บันทึกว่าพระองค์ทรงเป่าแคนและร้องเพลง “แอ่วลาว” ได้อย่างไพเราะยิ่ง ทำให้ทรงได้รับการยกย่องว่าเป็นกษัตริย์ผู้มีรสนิยมทางศิลปะและดนตรีอันประณีต

การสถาปนาเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่2 ในรัชกาลที่4

ต่อมาเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2394 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงโปรดเกล้าฯ สถาปนาเจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ ขึ้นเป็น “พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว” ทรงมีฐานะเป็น “พระมหากษัตริย์พระองค์ที่สอง” แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ มีพระอิสริยยศเสมอด้วยพระเจ้าแผ่นดิน และมีหน้าที่ดูแลราชการฝ่ายทหารและกิจการของกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์ทรงปฏิบัติพระราชภารกิจด้วยพระปรีชาสามารถอย่างสูง

พระราชกรณียกิจสำคัญ

• ด้านการทหารและวิทยาการสมัยใหม่:
  • พระองค์ทรงเชี่ยวชาญในวิชาปืนใหญ่ ทรงแปลตำราปืนใหญ่โบราณและตำราปืนใหญ่ไทยจากภาษาอังกฤษ
  • ทรงดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารเรือ และนำเทคโนโลยีเรือกลไฟเข้ามาใช้ในราชการ
  • พระองค์ได้รับการถวายพระราชสมัญญา “พระบิดาแห่งเครื่องจักรกลสมัยใหม่”
• ด้านภาษาและองค์ความรู้:
  • พระองค์ทรงเป็นผู้บุกเบิกการใช้ภาษาอังกฤษในราชสำนัก เพื่อใช้ในการติดต่อทางการค้าและการทูต
  • ทรงแปลหนังสือภาษาอังกฤษหลายเล่ม เป็นจุดเริ่มต้นของการรับวิทยาการตะวันตกเข้าสู่สังคมไทย
  • เป็นรากฐานของการศึกษาภาษาอังกฤษในราชสำนักไทย
• ด้านวรรณกรรม ดนตรี และศิลปะการแสดง:
  • พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์ “นิทานนายคำสอน” ซึ่งเป็นผลงานร้อยแก้วสำคัญ
  • ทรงคิดประดิษฐ์ “ระนาดทุ้มเหล็ก” และทรงโปรดบทเพลง “สักวา”
  • วงดนตรีในวังหน้าของพระองค์เป็นต้นแบบของวงดนตรีไทยในยุคต่อมา
• ด้านศาสนาและการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา:
  • พระองค์ทรงบำรุงพระพุทธศาสนาอย่างต่อเนื่อง และทรงบูรณปฏิสังขรณ์วัดในเขตพระบวรราชวัง
  • ทรงส่งสมณทูตไปยังประเทศศรีลังกาโดยเรือ “อุดมเดช” เพื่อเชื่อมสัมพันธไมตรีทางศาสนา
  • แสดงถึงพระศรัทธาในพระพุทธศาสนาและความมุ่งมั่นในการเผยแผ่ธรรม

อ้างอิง

แบบทดสอบหลังเรียน